Wat is een biologische wijn?

• Geplaatst op 20 December 2021
• 0

Een biologische wijn is een wijn die biologisch werd geteeld en die de wijnmakers vraagt om geen chemische producten te gebruiken. Hij moet voor 95% bestaan uit druiven die biologisch geteeld zijn om als biologische wijn te worden beschouwd.

In Frankrijk neemt de biologische teelt meer en meer toe. De Agence Bio, de Franse vereniging voor de ontwikkeling en ondersteuning van biologische teelt, telde 5.263 wijnhuizen die 70.740 ha exploiteren, wat neerkomt op ongeveer 9% van de Franse wijngaarden. En het aantal neemt gestaag toe.

Maar wat is dat eigenlijk, een biologische, biodynamische of natuurlijke wijn? Of een wijn afkomstig van duurzame teelt?

Wat is een duurzame teelt?

Dit is de gemakkelijkste vorm van cultivatie om wijn milieuvriendelijk te verbouwen. Het doel is de impact die de wijnbouw op het milieu heeft te verminderen. Het idee is uiterst eenvoudig, zo eenvoudig dat men zich kan afvragen waarom niet iedereen de duurzame teelt toepast. In feite is het al voldoende als men probeert slechts een minimale hoeveelheid chemische producten te gebruiken en de druiven alleen te behandelen als dat echt nodig is. Ook het creëren van transparantie over de behandeling van druiven zou voldoende zijn. Sinds 2002 staat het keurmerk Terra Vitis officieel voor dit soort teelt.

Wat is een biologische wijn?

Vóór 2012 was de biologische wijn een wijn die geteeld werd in een biologische landbouw en die gemaakt werd van druiven die gecertificeerd waren als zijnde biologisch geteeld. Om de wijn biologisch te mogen noemen, moest je je houden aan een catalogus vol voorschriften die elk gebruik van pesticiden, onkruidverdelgers, kunstmest en genetisch gemodificeerde organismen, met andere woorden: alle chemische stoffen, verbieden. Alleen als je je strikt aan deze regels hield, werden de druiven gecertificeerd als "biologisch".

In februari 2012 heeft de Europese Unie besloten deze regels voor de biologische landbouw aan te scherpen en enkele nieuwe regels toe te voegen voor de "biologische wijn". De druiven moeten nog steeds voldoen aan de reeds bestaande voorschriften, maar nu moeten wijnmakers zich houden aan een andere, meer precieze catalogus vol voorschriften. Volgens die nieuwe voorschriften moet er nu een maximum aantal sulfieten zijn, om wijn op een "schonere" manier te produceren; een derde minder dan in de traditionele landbouw. Bovendien staan zij alleen toevoegingen toe die als biologisch zijn gecertificeerd, zoals gisten en suiker, en verbieden zij appelzuren. De belangrijkste organisatie die het zegel "AB" (Agriculture Biologique, het Franse biolabel) heeft gekregen, heet Ecocert.

De Rolls-Royce onder de biologische wijnen: de biodynamische wijn!

Om een biologisch-dynamische teelt te exploiteren, moet men ofwel reeds in het bezit zijn van het certificaat "biologisch", ofwel moet het in behandeling zijn. Er zijn enkele overeenkomsten tussen een biologische en een biodynamische wijn, maar de biodynamische gaat veel verder. Dit type teelt beïnvloedt het hele leven op de wijngaarden. In feite drukt de biologisch-dynamische teelt een evenwicht uit tussen de natuur, de wijnstokken en de directe en verre omgeving. Dit systeem is gebaseerd op de denkwijze van de antroposofie, gecreëerd door Rudolf Steiner (Oostenrijks filosoof en landbouwkundige). Met andere woorden, het idee van dit systeem is om het leven in de wijngaard te rehabiliteren en te intensiveren, om het milieu beter te respecteren dan voorheen en om een volledige ontplooiing van het grondgebied te bereiken. Men houdt rekening met de maancycli en de opstelling van de planeten, die van invloed zullen zijn op de groei van de planten. Deze verbetering van de bodem en de wijnstokken vindt volledig natuurlijk plaats, dankzij de verpulverde planten-, dieren- en mineralenextracten in een homeopathische dosis. Ook hier is het maximum aantal sulfieten lager dan in de biologische teelt.

Biodynamiek heeft nog steeds te lijden onder haar marginale imago en haar verdedigers worden vaak voor gek verklaard. Toch erkennen proevers bij wijnproeverijen steeds vaker de kwaliteit van biodynamische wijnen.

Is een natuurlijke wijn per definitie zwavelvrij?

In feite bestaat er geen wijn die volledig zwavelvrij is, aangezien zwaveldioxide (SO2) zelfs wordt geproduceerd tijdens het gistingsproces, wanneer suiker met behulp van gisten wordt omgezet in alcohol. Een natuurlijke wijn is dus een wijn die geen extra zwavel krijgt. Natuurlijke wijnen bevatten ofwel een klein aantal sulfieten ofwel helemaal geen sulfieten. De maximale dosering van 40mg/l voor witte wijnen en 30mg/l voor rode wijnen mag niet worden overschreden. Andere wijnen mogen helemaal geen sulfieten bevatten. 

Voor natuurwijnen bestaan er geen officiële voorschriften. De Franse vereniging L'Association des Vins Naturels (AVN) probeert al wel overeenstemming te bereiken over een officiële definitie. De vereniging probeert een volledig biologische of biodynamische teelt te bevorderen door verdere voorschriften in te voeren, zoals het verbod op gisten, die een vast onderdeel van de wijnproductie vormen, of door een bindende vrijstelling van sulfieten of andere additieven.

Toch is het belangrijk te begrijpen welke voordelen zwavel bij de wijnbereiding heeft. Het heeft antiseptische en antioxiderende eigenschappen. Zwavel maakt het mogelijk de gisting van de wijn te stabiliseren, zodra deze in flessen is afgevuld. Daarom moet een zwavelarme wijn in perfecte omstandigheden worden gemaakt, en perfect worden bewaard en bewaard.